Ιακωβίδης, Γεώργιος

(Λέσβος 1853 – 1932). Ζωγράφος. Η καλλιτεχνική του ιδιοφυΐα αναδείχθηκε από την παιδική του ηλικία. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (1870-77), όπου διδάχθηκε ζωγραφική από τον Βικέντιο Λάντσα και τον Νικηφόρο Λύτρα και γλυπτική από τον Λεωνίδα Δρόση. Παράλληλα, μαθήτευσε στο μαρμαρογλυφείο των αδελφών Φυτάλη. Από το 1878 έως το 1883 συνέχισε ως υπότροφος στο τμήμα ζωγραφικής της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Μονάχου, στα εργαστήρια του Λούντβιχ φον Λεφτς και του Γκαμπριέλ Μαξ. Οι επανειλημμένες διακρίσεις και τελικά το βραβείο της Ακαδημίας για την ελαιογραφία του, Κρέουσα (1881), του εξασφάλισαν τη δυνατότητα να σταδιοδρομήσει στο Μόναχο, όπου μετά την αποφοίτησή του ίδρυσε ατομικό εργαστήριο και σχολή ζωγραφικής. Στα χρόνια της παραμονής του στη Γερμανία, ο Ι. κατόρθωσε να αποκτήσει διεθνή φήμη και να θεωρηθεί ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της χώρας. Το 1900, έπειτα από πρόσκληση της ελληνικής κυβέρνησης, επέστρεψε στην Αθήνα και ανέλαβε τη διεύθυνση της νεοσύστατηςΕθνικής Πινακοθήκης, θέση που διατήρησε έως το 1918. To 1910 διαδέχθηκε τον Νικηφόρο Λύτρα στην έδρα της ζωγραφικής της Σχολής Καλών Τεχνών, όπου δίδαξε έως το 1930. Το 1926 έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Εκτός από τις άλλες του δραστηριότητες, o Ι. άφησε σημαντικό σε ποσότητα και αξία ζωγραφικό έργο. Η παραγωγή του περιλαμβάνει σχέδια, ελαιογραφίες και υδατογραφίες με ποικίλα θέματα, από τα οποία ξεχωρίζουν οι ηθογραφικές σκηνές σε κλειστό χώρο και οι προσωπογραφίες. Πρωταγωνιστής των ηθογραφιών του είναι σχεδόν πάντοτε το παιδί σε διάφορες ηλικίες και εκδηλώσεις του, θέμα που απασχόλησε ιδιαίτερα τον καλλιτέχνη κυρίως την εποχή της παραμονής του στη Γερμανία. Με την οξεία αντίληψη και το άρτιο σχέδιό του κατόρθωνε να συλλαμβάνει και να αποτυπώνει τις φευγαλέες παιδικές εκφράσεις και κινήσεις. Έτσι δημιουργούσε, από τη δύσκολη μορφή του παιδιού, ακόμα και του βρέφους, ολοζώντανα ελαιογραφικά στιγμιότυπα. Το έργο του, παρά τη φαινομενική αμεσότητα, ήταν οργανωμένο με αυστηρά συνθετικά και τεχνικά κριτήρια καθώς και με προσεκτική επιλογή και τοποθέτηση των λεπτομερειών. Ο Ι. παρέμεινε σταθερός στις νατουραλιστικές αντιλήψεις του δασκάλου του, Νικηφόρου Λύτρα, και στα διδάγματα της σχολής του Μονάχου, αγνοώντας τις καινοτομίες του γαλλικού ιμπρεσιονισμού και των νεότερων ρευμάτων. Διατήρησε το τοπικό χρώμα των αντικειμένων, χωρίς να προχωρήσει στην έρευνα των χρωματικών αλλοιώσεων που επιφέρει το ηλιακό φως στην επαφή του με τα πράγματα. Ωστόσο, χρησιμοποίησε με μεγάλη δεξιοτεχνία τον φυσικό φωτισμό σε πολλές συνθέσεις εσωτερικών χώρων και πέτυχε να διευρύνει την παλέτα του, να διασπάσει τα περιγράμματα και να ενώσει τις μορφές με το περιβάλλον. Στις κυριότερες ηθογραφίες του συγκαταλέγονται τα: Παιδική συναυλία (1900, Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα), Ο κακός εγγονός (πινακοθήκη Βισμπάντεν), Το χτένισμα της εγγονής (πινακοθήκη Τεργέστης), Ο παιδικός καβγάς (πινακοθήκη Λειψίας), Τα μικρά βάσανα (πινακοθήκη Σικάγο) και πολλές άλλες σε μουσεία και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Περισσότερο συντηρητικός εμφανίζεται στις εξαιρετικές προσωπογραφίες του, στις οποίες διατηρεί, κατά κανόνα, τα κλειστά περιγράμματα και τις βαθύτερες χρωματικές κλίμακες. Από αυτές ξεχωρίζουν για την εξαιρετική εκφραστικότητα και την ακρίβεια του σχεδίου Η μικρή Μεγαρίτισσα, ΟΒασιλάκης Μελάς, Η σύζυγος και ο γιος του ζωγράφου (και οι τρεις ανήκουν στη συλλογή Κουτλίδη που βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη) κ.ά. Παράλληλα με τη ζωγραφική, ο I. ασχολήθηκε με τη γλυπτική. Δημιούργησε κυρίως μετάλλια και ανάγλυφες προσωπογραφίες. Το κυριότερο γλυπτό του θεωρείται η προτομή του Νικηφόρου Λύτρα. Η προσφορά του I. στην ελληνική τέχνη θεωρείται από τις πιο σημαντικές. Εκτός από το προσωπικό του έργο, στα είκοσι χρόνια της διδασκαλίας του στη Σχολή Καλών Τεχνών διαμόρφωσε την καλλιτεχνική προσωπικότητα πολλών νεότερων Ελλήνων ζωγράφων, προσφέροντάς τους άρτια τεχνική κατάρτιση, την οποία αξιοποίησαν όσοι ακολούθησαν τις δικές του αρχές αλλά και εκείνοι που στράφηκαν προς άλλες, νεότερες κατευθύνσεις. Τα έργα του Γεώργιου Ιακωβίδη διακρίνονται από βαθιά εσωτερικότητα, ζωντάνια και φως. Στη φωτογραφία, το έργο «Ιφιγένεια εν Ταύροις» (Συλλογή Κουτλίδη· φωτ. από την έκδ. «100+1 χρόνια Ελλάδα»). «Τα πρώτα βήματα» του Γεώργιου Ιακωβίδη (Συλλογή Κουτλίδη· φωτ. από την έκδ. «100+1 χρόνια Ελλάδα»). Πίνακας του ζωγράφου Γεώργιου Ιακωβίδη με τίτλο «Ο κακός εγγονός» (Συλλογή Κουτλίδη· φωτ. από την έκδ. «100+1 χρόνια Ελλάδα»). Η «Παιδική συναυλία» (1900) του Γεώργιου Ιακωβίδη, ο οποίος διακρίνεται για τις ηθογραφικές συνθέσεις του σε κλειστούς χώρους, με κύρια πρόσωπα τα παιδιά (Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα· φωτ. Μ. Σκιαδαρέση). Η σύζυγος και ο γιος του Γεώργιου Ιακωβίδη, όπως απεικονίζονται σε έργο του ιμπρεσιονιστή ζωγράφου (Συλλογή Κουτλίδη· φωτ. από την έκδ. «100+1 χρόνια Ελλάδα»). Προσωπογραφία του ζωγράφου Γεώργιου Ιακωβίδη, έργο του Φ. Λάσλο (Συλλογή Κουτλίδη· φωτ. από την έκδ. «100+1 χρόνια Ελλάδα»).